اجزای الکتروموتور شامل چه بخش هایی می باشد؟
اجزای الکتروموتور شامل بخش ها مختلفی می باشد هر کدام از این بخش ها از اهمیت بالایی بخوردار هستند بطوریکه در صورت بروز مشکل در یکی از این اجزا روند کار الکتروموتور دچار اختلال می گردد در ادامه با اجزای الکتروموتور آشنا می شویم.
روتور ( ROTOR )
به قسمت متحرک در ساختار الکتروموتور روتور گفته می شود که برای انتقال نیروی مکانیکی شب را به حرکت در می آورد.
معمولاً یک رسانا در درون روتر قرار می‌گیرد که جریان از آن عبور می کند ، زمانی که این رسانه از میدان مغناطیسی تاثیر می گیرد نیروی مورد نیاز حرکت شفت به دست می آید . بعضی از روتر ها آهنربای دائمی دارند و قسمت ثابت شان رسانه‌ها را نگه می دارند.
بلبرینگ ( BEARING )
وظیفه اصلی بلبرینگ پشتیبانی و ایجاد تکیه گاه برای روتور است . بلبرینگ روتور اجازه می‌دهد در محور خود به چرخش درآید . تکیه گاه و محافظ بلبرینگ نیز پوسته ی موتور می باشد . میله موتور به وسیله بلبرینگ ها به خارج موتور جایی که بار اعمال میشود امتداد می یابد . فشار و بار اضافی در ساختار الکتروموتور توسط بلبرینگ ها به حالت معلق در می آید.
استاتور ( STATOR )
استاتور قسمت ثابت مدار الکترومغناطیسی الکتروموتور است. که معمولاً از سیم پیچ یا آهنربای دائمی ساخته شده است.
هسته استاتور لمینت نام دارد ، لمینت از تعداد زیادی ورق فلزی نازک تشکیل شده است. کاربرد اصلی لمینت کاهش انرژی است. برای کاهش انرژی باید از هسته جامد استفاده شود.
شکاف هوا ( AIR GAP )
فاصله بین روتور و استاتور را شکاف هوا می نامند. شکاف هوا بسیار مهم و موثر است، این شکاف باید تا حد ممکن نازک باشد زیرا فاصله زیاد تاثیرات منفی بر عملکرد اجزا الکتروموتور دارد . شکاف هوا اصلی ترین فاکتور در ضریب توان بالا در کارکرد کم موتور است ، به همین دلیل باید شکارهوا در حداقل ممکن باشد . از طرف دیگر اگر شکاف بیش از حد کوچک باشد خوردگی، سر و صدا و مشکلات مکانیکی در الکتروموتور ایجاد می کند.
سیم پیچ ( WINDINGS )
سیم پیچ از سیم هایی که درون یک چنبره قرار گرفته است تشکیل می شود. معمولاً سیم ها در اطراف یک هسته مغناطیسی آهن نرم لمینت پیچیده می شود تا هنگامی که انرژی و جریان از میان آن عبور می کند قطب های الکترومغناطیسی تولید شوند .
سیم پیچ ها از نظر قدرت به میدان مغناطیسی به دو دسته salient و nonsalient تقسیم می شوند. بعضی از از سیم پیچ ها از سیم های رسانه های ضخیم تر مانند میله ها یا ورق های فلزی که معمولاً از جنس مس یا آلومینیوم هستند ساخته شده اند و به وسیله القای الکترومغناطیسی تغذیه می شوند.
تغییر دهنده جهت برق یا کموتاتور ( COMMUTATOR )
رفت و برگشت ساز و کاری است که برای جابجایی ورودی اکثر موتورهای الکتریکی DC و بعضی از الکتروموتورهای AC به کار می رود. کموتاتور از چند حلقه اسلیپ که از یکدیگر جدا شده اند و یک شفت تشکیل شده است . جریان آرمیچر الکتروموتور از طریق برس هایی که با مبدل در تماس است تامین می شود، که باعث برگشت جریان می شود و با چرخش روتر از یک به قطب دیگر نیرو را به صورت بهینه اعمال می کند. در صورت عدم وجود چنین دورانی موتور متوقف می شود.
مولد برق آبی چیست؟
مولد برق آبی چیست؟
مولد برق آبی ماشین مکانیکی است که به وسیله آن از آب جاری برای تولید برق استفاده می شود . به این برق تولیدی هیدروالکتریسیته نیز گفته می شود . مولد برق آبی برای اولین بار در اوایل قرن ۱۹ توسط کلود بوردین فرانسوی تولید و توسعه یافت او با الهام گرفتن از چرخ های آبی قدیمی ، اولین مولد برق آبی را ساخت . او با اضافه کردن یک روتور به چرخ های آبی توانست هم اندازه را کوچک کند هم توان و قدرت مکانیکی بیشتری به دست بیاورد . در ابتدای قرن ۲۱ توربین های آبی بیش از ۱۹ درصد (۷۱۵ هزار مگاوات) برق تولیدی جهان را تامین می‌کردند . همچنین این نوع مولد بیش از ۶۵ درصد انرژی های تولیدی تجدید پذیر را شامل می شدند . پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۵ ، پنج درصد به این آمار اضافه شود .
مزایا استفاده از مولد برق آبی
در واقع این نوع انرژی از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است زیرا در تولید آن سوخت های فسیلی نظیر نفت و زغال سنگ نقشی ندارند ، بنابراین هزینه تولید از نوسانات بازار سوخت‌های فسیلی در امان است . از دیگر دلایل اقتصادی می توان به تعداد پرسنل کم برای تعمیر و نگهداری مولد و همچنین عمر بالای آن اشاره کرد . به طوری که عمر بعضی از نیروگاه‌های برق آبی به بیش از ۱۰۰ سال می‌رسد در صورتیکه نیروگاه های گرمایی عمر بسیار کمتری دارند . یکی دیگر از دلایل محبوبیتش ، مفید بودن آن برای محیط زیست است . مولد برق آبی احتیاج به سوخت ندارد بنابراین دی اکسید کربن تولید نمی کند به همین دلیل از انتشار گازهای گلخانه‌ای جلوگیری می کند . ( البته در بعضی موارد نیاز به محیط زیست صدمه می زنند که در ادامه به آن می پردازیم )
معایب مولد برق آبی
احداث سد برای تولید برق در بعضی موارد باعث جابجایی جمعیت میشود . به این صورت که با بالا آمدن سطح آب ممکن است مناطقی که از نظر جغرافیایی برای مردم مهم است (مانند اماکن مذهبی) و یا حتی محل سکونت آنها به زیر آب برود که در زمان احداث تعدادی از سد ها ، جابجای جمعیت به مشکل غیر قابل حل تبدیل شده است.
شکسته شدن سد نیز یکی دیگر از معایب این انرژی است هرچند این حادثه به ندرت اتفاق می افتد اما نباید آن را دست کم گرفت زیرا در صورت وقوع ، صدمات جبران ناپذیری به بار می آورد . برای مثال شکسته شدن یک سد در جنوب چین باعث کشته و زخمی شدن بیش از ۲۵۰ هزار نفر و بی خانمان شدن هفتصد هزار نفر شد . از دلایل شکسته شدن سد می توان به انتخاب نامناسب محل احداث سد ، استفاده از مواد اولیه نامرغوب ، مهندسی ضعیف و هدف قرار گرفتن در زمان جنگ اشاره کرد.
احداث سد می تواند در مواردی به محیط زیست صدمه بزند . این صدمه به دلیل برهم زدن اکوسیستم منطقه به وجود می آید برای مثال در آمریکای شمالی با وجود قرار دادن مسیر حرکت درصد برای ماهی های قزل آلا ، تعداد ماهی ها بسیار کاهش پیدا کرد ، زیره برای تخم گذاری نتوانست خود را به بالای رودخانه برساند . همچنین موجودات آبزی در حین حرکت خود از رودخانه به دریا در بین توربین ها از بین می روند . برای حل این مشکل هم در فصل مهاجرت از انتقال ماهی ها با قایق و قفل کردن حرکت توربین ها استفاده کردند ، ولی با این وجود نیز در محل احداث سد تعداد موجودات آبزی به طور چشمگیری کاهش پیدا می کند . به این خاطر در آمریکای شمالی و بعضی از کشورهای اروپایی احداث سد در مسیر حرکت ماهی ها ممنوع است.